Alternatif yatırım aracı: Lüks saatler

Evrim KÜÇÜK 

Lüks saat markaları, kaliteli malzeme kullanımı, şık tasarımları,  karmaşık mekanizmalar gibi çeşitli faktörlerden dolayı pahalıdır. Bu saatler genellikle yetenekli zanaatkarlar tarafından üretilir ve doğruluk, dayanıklılık açısından birçok teste tabi tutulur. Ayrıca lüks saat markaları, ürünlerini sürekli olarak geliştirmek ve rekabette öne geçmek için araştırma ve geliştirmeye yoğun harcama yapar. Tüm bu faktörler lüks saatlerin maliyetlerini yükseltiyor. Bazı kesimler için bir tutku olan lüks saatler böylelikle zengin yatırımcıların portföylerini çeşitlendirmeleri için önemli bir alternatif varlık olarak öne çıkıyor. 

Borsadan daha fazla kazandırıyor! 

Boston Consulting Group’un (BCG) hazırladığı bir rapor, lüks saatlerin birçok geleneksel yatırım aracığından daha fazla kazandırdığını ortaya koyuyor. Zengin yatırımcılar, portföylerini çeşitlendirmek ve enflasyona karşı korunmak için giderek daha fazla alternatif yatırım arayışına giriyor. Bu yatırımcılar için lüks saatler, güçlü talep ve son beş ila on yılda piyasada genel olarak güçlü fiyat performansı sunmuş olmaları nedeniyle bir alternatif varlık sınıfı olarak öne çıkıyor.

Saat fiyatları, hisse senetleri gibi geleneksel finansal yatırımlarla ve diğer alternatifler veya koleksiyonlarla karşılaştırıldığında, uzun vadede ve piyasanın gerileme dönemlerinde oldukça iyi bir seviyede kalma eğiliminde olduğundan giderek daha fazla tercih edilir hale geldi. 

Mücevher ve arabanın getirisini de solladı 

2005’ten 2018’e kadarki dönemde saatlerin getirisi mücevher, araba, şarap ve sanat eserlerinin gerisinde kaldı, ancak o zamandan bu yana sanat ve şarap dışındaki tüm alternatif yatırım kategorilerini geride bırakan lüks saatler 2021’den 2022’ye kadarki süreçte en iyi performansı gösteren sektör oldu. 2013-2022 aralığında saatler yıllık ortalama yüzde 7 oranında ve 2020’den 2022’ye kadar yüzde 27 oranında değer artışı gösterdi. 

2018’den 2023’ün başına kadar kaydedilen yıllık yüzde 20’lik performans, aynı dönemde yıllık yüzde 8 yükselen dünyanın en büyük borsa endekslerinden S&P 500’ü geride bıraktı.

Lüks saat pazarında büyümenin en güçlü kaynağı olarak koleksiyonerler ve yatırımcılar önem taşıyor. Yapılan analizlere göre koleksiyonculuk ciddi bir tutku ve saat yatırımları bu sektörü dönüştürüyor. 

Saat yatırımlarında turbo artış 

Yatırım segmenti son dönemde Rolex, Audemars Piguet ve Patek Philippe tarafından üretilen ve en çok ticareti yapılan saatlerin az bulunması nedeniyle turbo büyüme gösterdi. Geçen yıl fiyatlarda önemli bir düşüş olmasına rağmen, önde gelen bu üç şirketin ürünlerinin değerinde artış yaşandı. 

İkinci elde yüzde 200 daha pahalı satılan modeller var 

Online satışların artmasıyla bazı modellerin bulunabilirliği azaldı. Bu da Patek Philippe Nautilus, Audemars Piguet Royal Oak, Rolex Daytona ve GMT-Master II gibi modellere ilginin yoğunlaşmasına neden oldu. İkinci el pazarında, bu modeller genellikle birincil piyasa fiyatlarının yüzde 200’üne kadar çıkıyor. BCG’nin ABD’deki araştırmasına göre perakende satış fiyatı 14.800 dolar olan Rolex Cosmograph Daytona saatleri, yakın zamanda ikinci el saat borsalarında 24.250 ile 38.500 dolar arasında fiyatlara satılıyordu.

Lüks saatlere yönelik artan ilgi, bu yıl Alman saat ve mücevher ticaret fuarı Inhorgenta Münih’in organizasyonuna da yansıdı. Organizatörler, 800’den fazla katılımcının katılımıyla katılımda yüzde 51’lik bir artış olduğunu bildirdi.

Bileklerimizde 100 milyar dolar taşıyacağız

Araştırmalar bazı kesimler için bir tutku bazıları için ise karlı bir yatırım olan lüks saat pazarının birkaç yıl içinde 100 milyar dolarlık bir pazara ulaşacağını gösteriyor. 

Boston Consulting Group’un ikinci el lüks saat lideri WatchBox’un desteğiyle hazırladığı bir rapora göre bu pazarının değeri 2026 yılına kadar 100 milyar doları bulacak. BCG’nin 2022 yılı verileri üzerinden yaptığı analize göre yeni saatlerin perakende satış performansı 55 milyar dolar, ikinci el saat pazarının tahmini değeri ise 24 milyar dolar olmak üzere toplam 79 milyar dolar olarak tahmin edildi. BCG, bu değerlere dayanarak, 2023’ten 2026’ya kadar yeni saat pazarının yıllık ortalama yüzde 7 büyüyeceğini, 2026’da perakende satış değerinin 66 milyar dolar olacağını tahmin ediyor. İkinci el pazarındaki büyüme beklentisi ise yüzde 9. 

İkinci el pazarı da hızlı büyüyor 

Sektördeki büyüme tahminleri, pandemiden önceki yıl 2019’dan bu yana yaşanan yüzde 50 oranındaki büyümenin gelecek yıllarda süreceğini gösteriyor. İkinci el lüks saat uzmanı WatchBox’a göre ikinci el pazarı da 2019’dan 2022’ye kadar yıllık bileşik yüzde 10 büyüme oranı yakaladı. 

Lüks saat sevenlerin dört yüzü!

BCG’nin raporu ayrıca lüks saat tüketicilerinin ‘dört kimliğe’ ayrıldığını ortaya çıkardı; klasik zamansız, modayı takip eden, lüks saat meraklısı ve koleksiyoncular/yatırımcılar.

* ‘Klasik zamansız’ alıcılar genellikle geleneksel finansal varlıklara yatırım yapıp dayanıklı, güvenilir ürünleri tercih ediyor. Farklı fiyat aralıklarında satın alıyorlar ve güçlü bir marka mirasına ya da farklı bir tasarıma sahip klasik ya da zamansız saatler arıyorlar. Bu kişilerin ikincil piyasayla yönelme olasılıkları diğer gruplardan daha düşük. 

* ‘Modayı takip eden iş insanları’ genellikle yüksek eğitimli, stil sahibi, kendine güvenen ve ortalama olarak diğer alıcılardan daha genç olarak tanımlanıyor. Büyük olasılıkla şık ve modaya uygun, yüksek kaliteli veya özel bir imaja sahip lüks saatler satın alıyorlar. Bu tür alıcılar orta sıklıkta alım yapıyor. Modaya uygun hareket eden çalışan kesimdeki tüketicilerin yüzde 50’sinden fazlası son 24 ay içinde ikinci el lüks bir saat satın aldı. 

Lüks saat sevenlerin  yüzde 77’si erkek

* ‘Lüks saat meraklıları’ ise genel olarak saat değerinin zaman içinde artmasının beklendiği süper lüks güçlü marka mirasına sahip saatleri tercih ediyor. Orta sıklıkta alışveriş yapan lüksek saat severlerin yüzde 77’sinin erkek, statü bilincine sahip ve başarılı kariyerleri olduğu tespiti yapılıyor. İkinci el bir saat satın almaktan duydukları zevkin büyük kısmı, özel bir eşya arayışından kaynaklanıyor. 

* ‘Koleksiyoncu/yatırımcı’ grubu giderek artıyor ve bu sektörün şekillenmesinde önemli rol üstleniyor. Bu segmentin üyeleri, ortalama olarak en aktif alıcı grubu ve diğer alıcı gruplara göre daha yüksek fiyat noktasında ultra lüks saatleri tercih ediyor. 

Nispeten yeni bir müşteri kategorisi olmasına rağmen, koleksiyoncular/yatırımcılar halihazırda saat alıcılarının yüzde 44'ünü temsil ediyor ve değer bazında yeni ve kullanılmış olmak üzere tüm pazarın yüzde 58’lik bir payına sahip oldukları tahmin ediliyor. 

Bu kategorideki kişiler, ikincil piyasada oldukça aktif ve neredeyse dörtte üçü son 24 ay içinde ikinci el bir parça satın almış durumda. 

Dünyada satış lideri Rolex

Lüks saat satışlarının zirvesinde Rolex oturuyor. Rolex markası 2022 yılında yaklaşık 9.7 milyar dolar satış geliri elde ederek dünyanın lider lüks saat markası haline geldi. Richemont’un Cartier markası satış sıralamasında ikinci sırada yer alırken, Rolex ile Cartier arasında ciddi bir gelir farkı fark vardı. Lüks saat markalarının gelir sıralamasına bakıldığında ilk 10’daki diğer şirketler Omega, Audemars Piguet, Patek Philippe, Richard Mille, Longines, IWC, Breitling, Vacheron Constantin dikkat çekiyor. 

En büyük gelir Çin’de elde ediliyor 

Statista Tüketici Pazarı Görünümü’ne göre lüks saat markalarının elde ettiği gelir açısından en büyük pazar Çin. 2022 yılında bu segmentin pazar geliri Çin’de yaklaşık 10.4 milyar dolar olarak gerçekleşti. İkinci sırada 5.3 milyar dolarla ABD, üçüncü sırada da 2.8 milyar dolarla Japonya yer alıyor. Önde gelen diğer pazarlar Singapur, Almanya, İngiltere, Fransa, Güney Kore, Birleşik Arap Emirlikleri ve İtalya olarak sıralanıyor.