Cadılık suçlamasıyla yakılan kadınların anısına heykel dikilecek
Hollanda'nın güneyindeki Roermond kentinde inşa edileceği açıklanan anıtın önümüzdeki yıl tamamlanması bekleniyor.
Hollanda'da, 15 ve 16. yüzyılda "cadı" oldukları gerekçesiyle yakılarak öldürülen çok sayıda kadının anısını yaşatmak için bir "Ulusal Cadılar Anıtı" dikilecek. Anıt, 1613-1614 yılları arasında yapılan yargılamalar sonucu 80'den fazla kadının cadılıkla suçlanarak, diri diri yakıldığı Hollanda'nın güneyindeki Roermond kentinde inşa edilecek.
Anıt projesi, yazar Susan Smit öncülüğünde geçen yıl kurulan Hollanda Ulusal Cadılar Anıtı Vakfı tarafından gündeme getirildi. Cadılık suçlaması nedeniyle kadınların topluca öldürüldüğü birçok belediye, Cadılar Anıtı'nın yapımına talip oldu. Ancak vakıf, cadı avı mağduru sayısı, toplu taşıma araçlarına erişim ve belediyelerin gruplara ve okullara yönelik bilgilendirme programlarını dikkate alarak, anıtın Roermond’da yapılmasına karar verdi.
BBC Türkçe'den Yusuf Özkan'ın aktardığına göre, önümüzdeki yıl tamamlanması beklenen anıt, Limburg Psikoposluğu'nun merkezi olan Roermond'daki katedralin arkasındaki alana dikilecek.
Belçika’nın Nieuport kentinde her iki yılda bir Mayıs ayının üçüncü Pazar günü cadı avı ve cadıların yakılması hatırlanıyor.
Travmaya dikkat çekmek istiyoruz
Ulusal Cadı Anıtı Vakfı'na göre anıt, cadı avı ve kültürel miras konusunda farkındalık yaratmaya katkıda bulunacak. Vakıftan yapılan açıklamada, böylece, tarih ve okul kitaplarındaki imajın düzeltileceğini belirtilerek, "Kadınları küçülten, karşılıklı güvensizliği körükleyen ve erkeklerde derin izler bırakan tarihsel bir travmaya dikkat çekmek istiyoruz" denildi.
Vakıf üyeleri geçen yıl 3 Haziran'da, Hollanda'nın birçok bölgesinde cadı oldukları gerekçesiyle suçlanan, işkence gören ve yakılan kişilerin anısına Amsterdam'daki Dam Meydanı'na beyaz çiçekler bırakarak, anıt projesini başlatmıştı.
İskoçya Prestonpans'ta cadı oldukları suçlamasıyla işkence görüp idam edilen 81 kadının anısına yapılan heykel..
Öldürülenlerin yüzde 80'i kadın
Hollanda'da ilk cadılık suçlaması sonucu yakma olayı 1472 yılında ülkenin güneydoğusundaki Almen kasabasında yaşanmıştı. Hollanda'da büyük bölümü kadın 275 kişinin, cadı oldukları gerekçesiyle yakılarak öldürüldüğü biliniyor. Ancak Avrupa genelinde bu sayı oldukça fazla. Avrupa'da 30 ile 60 bin arasında kişinin cadı avı sonucu yakıldığı düşünülüyor. Tarihçilere göre, bu kurbanların yüzde 80'i kadınlardan oluşuyor. Özellikle yaşlı, yalnız ya da yoksul kadınlar, cadılık suçlamasının hedefi oluyordu.
Tarih dergisi Historiek'e göre, toplumdaki hastalık, kıtlık, felaket gibi herhangi olumsuz durumda, mantıklı açıklama bulamayan kişiler, bunun büyü sonucu cadılar tarafından yapıldığına inanıyordu.
Cadılıkla suçlanan bir kadının şeytandan yardım istediğini gösteren bir çizim (1692)
İlk olarak İngiltere'de yasaklandı
Cadı avı Batı dünyasında klasik dönemini erken modern dönemde (1480-1750) yaşamıştır. Bu süreçte 40.000-60.000 arası kişinin cadılık suçlamasıyla yakıldığı ya da idam edildiği tahmin edilmektedir.
Batıda cadı avı Kitabı Mukaddes'in Mısır'dan Çıkış bölümündeki bir ayete dayandırılıyordu.Mısır'dan Çıkış 22. bölüm 18. ayet "Bir cadının yaşamasına müsamaha göstermeyeceksin." şeklindedir.
Cadı yakma ve cadılık suçlamaları, ilk olarak 1736’da İngiltere’de yasaklandı. 1560 - 1680 yılları arasında Avrupa'da cadı avı doruk noktasına ulaştı.
Avrupa'daki seçkinler 1660 yılından itibaren cadı avına kuşkuyla bakmaya başladı. Hollanda ve Almanya'daki öncü düşünürlerin, cadı avına karşı olan görüşleri, İngiltere Protestan Kilisesi tarafından da benimsendi. Kutsal metinlerde cadı avını teşvik eden hiçbir şey bulunmadığı görüşü yaygınlaşmaya başladı.
Avrupa'da son cadı infazı, Haziran 1782'de İsviçre'de Anna Göldi adlı kadının öldürülmesiyle gerçekleşti.
İsviçre, Almanya, Norveç, İzlanda, İskoçya, İspanya ve İngiltere'de cadı zulmü kurbanlarının anısına anıtlar dikildi.
Eski İskoçya Başbakanı Nicola Sturgeon iki yıl önce, 16 ve 18. yüzyılları arasında ülkesinde cadı suçlamasıyla öldürülen masum kadınlar için özür dilemişti.
Avrupa'da sona ermiş olsa da günümüzde Afrika'nın bazı kesimleri ile Hindistan ve Papua Yeni Gine gibi bölgelerde hala kadınlara yönelik cadı avını devam ettiği belirtiliyor.
Deyimleşen cadı avı
Cadı avı; cadı olduğuna inanılan kimselerin yakalanması, yargılanarak veya yargılanmadan cezalandırılması olayıdır. Tarihte cadı avları genellikle cadıların yakılarak veya linç edilerek öldürülmesi ile sonuçlanmıştır. Günümüzde cadı avı kavramı daha çok, "fikirleri topluma tehdit olarak görülen kimselere karşı düzenlenen kampanya" anlamında metafor olarak kullanılmaktadır
