Nobel Ekonomi Ödülü, Daron Acemoğlu'na verildi
ABD'nin en önde gelen üniversitelerinden MIT'de öğretim üyeliği yapan Profesör Daron Acemoğlu, Türkiye'den Nobel Ödülü alan üçüncü isim oldu
Dünyanın önde gelen ekonomistlerinden, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MİT) öğretim üyesi Prof. Dr. Daron Acemoğlu, Nobel Ekonomi Ödülü'ne layık görüldü.
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'nde düzenlenen basın toplantısında, Nobel Ekonomi Ödülü'nün kazananları açıklandı. Açıklamada, 2024 Nobel Ekonomi Ödülü'nü, "kurumların oluşumu ve refaha etkilerine" ilişkin olarak yaptıkları çalışmalarından dolayı Prof. Dr. Daron Acemoğlu, Prof. Dr. Simon Johnson ve Prof. Dr. James Robinson'un kazandığı bildirildi. Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James A. Robinson'a verilen ödül, kurumların refahı nasıl oluşturduğu ve etkilediğiyle ilgli çalışmalarından dolayı verildi. Nobel alan isimler ödül olarak 1,1 milyon dolar alacaklar.
Açıklamada ayrıca, “Hukukun üstünlüğünün zayıf olduğu ve kurumların halkı sömürdüğü toplumlarda büyüme ya da daha iyiye doğru değişim gerçekleşmez. Ödül sahiplerinin araştırmaları bunun nedenini anlamamıza yardımcı oluyor" denildi.
ABD'nin en önde gelen üniversitelerinden MIT'de öğretim üyeliği yapan Profesör Daron Acemoğlu, Türkiye'den Nobel Ödülü alan üçüncü isim oldu.
Orhan Pamuk, 2006 yılında Nobel Edebiyat Ödülü almıştı. Nobel jürisi, Pamuk'un "kenti İstanbul'un melankolik ruhunu araştırma yolunda, kültürlerin çatışmaları ve birbirleriyle iç içe geçmesinde yeni semboller bulduğunu" belirtmişti.
Aziz Sancar, 2015 yılında "hücrelerin hasar gören DNA'ları nasıl onardığını ve genetik bilgisini koruduğunu haritalandıran araştırmasıyla Nobel Kimya Ödülü'nü kazanmıştı. Sancar, ödülü ABD'li Paul Modrich ve İsveçli Tomas Lindahl ile birlikte kazanmıştı.
Acemoğlu'nun Nobel Ekonomi Ödülü'ne layık görülmesine yönelik paylaşım yapan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek "Kurumların oluşumu ve refaha etkisine yönelik çalışmalarıyla 2024 yılı Nobel Ekonomi Ödülü’nü kazanan değerli ekonomist Sayın Daron Acemoğlu’nu yürekten tebrik ediyoruz" diye yazdı.
2023 Nobel Ekonomi Ödülü'nü, kadınların iş gücündeki yerine ilişkin çalışmalarından dolayı Harvard Üniversitesinde görevli Amerikalı Profesör Claudia Goldin kazanmıştı.
Daron Acemoğlu kimdir?
Daron Acemoğlu, 1967 yılında Ermeni bir anne-babanın çocuğu olarak İstanbul'da doğdu.
Agos Gazetesine göre Daron Acemoğlu’nun 1988’de vefat eden babası Kevork Acemoğlu, Türkiye’nin tanınmış ticaret hukuku uzmanlarından biriydi.
1991’de vefat eden annesi, Kadıköy Aramyan Uncuyan Okulu’nun eski müdürlerinden İrma Acemoğlu ise, şair ve edebiyatçı kimliğiyle de tanınıyordu.İlköğrenimini İstanbul Kadıköy’deki Aramyan Uncuyan Ermeni İlkokulu'nda tamamladı
İlköğrenimini İstanbul Kadıköy’deki Aramyan Uncuyan Ermeni İlkokulu'nda tamamladı.
Galatasaray Lisesi’ni bitirdikten sonra 1989'da İngiltere'deki York Üniversitesi'nde Ekonomi alanında lisans derecesi, 1990'da London School of Economics'te matematiksel ekonomi ve ekonometri alanında yüksek lisans derecesi ve 1992'de London School of Economics'te ekonomi alanında doktora derecesi aldı.
1993'ten itibaren ABD'deki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde (MIT) Ekonomi Bölümü'nde akademik kariyer basamaklarında yükseldi.
Bugün MIT'de Ekonomi Profesörü olarak görev yapıyor.
Aldığı çok sayıda ödül arasında 2005 yılında Amerikan Ekonomi Derneği'nin verdiği John Bates Clark Madalyası da var.
Acemoğlu ekonomi politik alanındaki çalışmalarıyla tanınıyor.
Uzun zamandır birlikte çalıştığı Simon Johnson ve James A. Robinson ile birlikte yazdığı onlarca makale bulunuyor.
Robinson ile birlikte Diktatörlük ve Demokrasinin Ekonomik Kökenleri (2006) ve Ulusların Çöküşü (2012) kitaplarını yazdı.
Acemoğlu ve Robinson Ulusların Çöküşü (2012) kitaplarında, "Temelde, yoksul bir toplumun zengin bir toplum haline gelmesi için, bir siyasal dönüşüm yaşaması gerektiği" görüşünü savunuyor.
Bunun olabilmesi için de sıradan yurttaşların, Fransa, Japonya, Botsvana, ABD örneklerinde olduğu gibi siyasal güce ulaşmasının önemini dile getiriyor.
Geçmiş röportajlarında "demokrasi, siyasi kurumlar ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki ve diktatörlük baskısı gibi" daha sonra çalışmaya başladığı soruların çoğununun, "ergenlik çağımda özellikle yakın zamanda askeri darbe yaşamış bir ülkede büyürken" merak etmeye başladığı şeyler olduğunu söylemişti.
Acemoğlu günümüzün en çok atıf yapılan iktisatçılardan biri.
