Dönerin bin yıllık tarihi Avrupa Komisyonu’na sunuldu: Dönerin anavatanı Türkiye'dir

Dönerin tarihsel kökenini ve kültürel mirasını belgeleyen kapsamlı bir çalışma, Avrupa Komisyonu’na sunuldu. Şişli’de bir restoranda düzenlenen tanıtım toplantısına oyuncular Wilma Elles ve Orhan Kılıç ile çok sayıda iş insanı katıldı. Etkinlikte, misafirler dönerin tadına bakma fırsatı da buldu. Akademisyenler tarafından hazırlanan bilimsel makalede, Osmanlı bilgini Takiyeddin Efendi’nin çizimleri ve Evliya Çelebi’nin seyahat notları gibi önemli belgeler yer aldı. Çalışmada, dönerin Almanya’ya uzanan serüveni de detaylarıyla ele alındı.

Akademik çalışmanın detaylarının tanıtıldığı toplantıya Alman oyuncu Wilma Elles ve Orhan Kılıç da katıldı. 

“Dönerin anavatanı Türkiye”

Etkinlikte konuşan Bereket Döner Yönetim Kurulu Başkanı Tekdemir, dönerin bir Türk lezzeti olduğunu vurguladı:
“Avrupa Komisyonu’nun en doğru kararı vereceğine inanıyoruz. Türkiye’nin bu konudaki tezleri, tarihi ve kültürel belgelerle destekleniyor. Frankfurt Goethe Üniversitesi’ndeki İslam Bilimleri Tarihi Müzesi’nde bile bu gerçeği doğrulayan belgeler bulunuyor.”

Tekdemir, dönerin sadece bir yemek değil, aynı zamanda kültürel bir miras olduğunu belirterek Avrupa genelinde Türk dönerinin lezzetini tanıtacaklarını ifade etti. Dönerin Avrupa ve Türkiye topluluklarını buluşturan bir değer olduğunu söyleyen Tekdemir, Bereket Döner’in yeni markası Döner Point ile Avrupa’da şubeleşmeye başlayacaklarını açıkladı.

Wilma Elles: Döner Türkiye’nindir

Türkiye ve Almanya arasında dönerin hangi ülkeye ait olduğu konusunda tartışmaların uzun yıllardır sürdüğünü ifade eden oyuncu Wilma Elles ise “Ben hem Alman hem Türk vatandaşıyım. Dönerin hangi ülkeye ait olduğu konusundaki tartışma, Türkiye ve Almanya’nın birbirine ne kadar yakın olduğunu gösteriyor. Suşi Japonya’nın, pizza İtalya’nın, hamburger Amerika’nın ise döner de Türkiye’nindir. Almanlar dönerin bir çeşidini yaparak lahana eklemişler ve yanına bir sürü sos koymuşlar. Örneğin; suşi Japonya’nın fakat Amerikan usulü Philadelphia suşisi var, döner için de durum böyle. Avrupa Birliği’nden dönerin tescillenmesini bekliyorum. Almanya PR stratejisi yapmış olabilir ama döner Türkiye’nindir” dedi.

Avrupa Komisyonu’nun alacağı kararın ardından, dönerin kültürel miras olarak daha geniş bir kitleye ulaşması bekleniyor.

Seyahatname'de Türk döneri

 Evliya Çelebi, 'Seyahatname'de bu geleneksel Türk lezzetine uzun uzun yer veriyor. Kırım Türkleri'nin mutfağında dönerin önemli bir yeri olduğunu söyleyen Evliya Çelebi, kitabında döneri şöyle anlatıyor:
"Kuzu kurban edip, dilim dilim edip, bir demir kebap şişine eti geçirip iki başları ince ortası kalın, eti düzgünce dizerler. Sonra bir araba tekerleğini kırıp kebap altını yavaş yavaş yakarak ateş edip bir çeşit kebap pişirirler ki sanki ilik olur. Tatarlar arasında böyle pişmiş kebabı yemiş ve 100 okka boza içmiş olan çoktur. İşte bu derece hoş, yumuşak ve taze kebap pişirirler ki, yeryüzünde öyle kebap pişmesi ihtimali yoktur. Araba tekerleğiyle pişirmek Tatar arasında şarttır."

Osmanlı dönemi seyahatnamelerinde adı geçen dönerin, son halini 19'uncu yüzyılda aldığına inanılıyor.