Eylül'de 3 milyar dolarlık 'açık'

Cari işlemler dengesi, eylülde 2.97 milyar dolar açık verdi. TCMB'nin ödemeler dengesinde turizm kaynaklı revizyonun etkilerini yansıtacak şekilde revizyona gideceği düşünülürken, cari işlemler hesabının 2.6 milyar dolar açık vereceği bekleniyordu. Merkez Bankası, son 10 yıla ilişkin toplam 26.8 milyar dolarlık iki revizyon yaptı.

TCMB verilerien göre; bir önceki yılın Eylül ayında 2 milyar 719 milyon dolar fazla veren cari işlemler hesabı, bu ayda 2 milyar 966 milyon dolar açık verdi. Bunun sonucunda on iki aylık cari işlemler açığı 39 milyar 164 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu gelişmede, ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre 6 milyar 971 milyon dolar artarak 8 milyar 97 milyon dolara yükselmesi etkili oldu.

Çekirdek fazla 6.8 milyar dolar

Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı, bir önceki yılın aynı ayında 6 milyar 656 milyon dolar fazla vermişken, bu ay 6 milyar 807 milyon dolar fazla verdi.

Hizmetler dengesi kaynaklı girişler, bir önceki yılın aynı ayına göre 1 milyar 324 milyon dolar artarak 6 milyar 83 milyon dolara yükseldi. Bu kalem altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, 743 milyon dolar artarak 4 milyar 558 milyon dolar olarak kaydedildi.

Birincil gelir dengesi kaynaklı çıkışlar, 12 milyon dolar azalarak 947 milyon dolara geriledi.

Bir önceki yılın Eylül ayında 45 milyon dolar net giriş kaydeden ikincil gelir dengesi kalemi, bu ayda 5 milyon dolar net çıkış kaydetti. 

Portföy yatırımlarında 3.4 milyar dolar çıkış

Eylül ayında doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler 488 milyon dolar olarak kaydedildi. Portföy yatırımları 3 milyar 373 milyon dolar tutarında net çıkış gösterdi. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında 522 milyon dolar ve devlet iç borçlanma senetleri piyasasında 115 milyon dolar net satış yaptığı görüldü.

Yurt dışındaki tahvil ihraçlarıyla ilgili olarak, Genel Hükümet ve bankalar sırasıyla 2 milyar 500 milyon dolar ve 1 milyar 132 milyon dolar net geri ödeme gerçekleşti.

Diğer yatırımlar altında, yurt içi bankaların yurt dışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları 2 milyar 111 milyon dolar net artış gösterdi.

Yurt dışı bankaların yurt içindeki mevduatları, yabancı para cinsinden 380 milyon dolar ve Türk lirası cinsinden 349 milyon dolar net artış olmak üzere toplam 729 milyon dolar net artış ortaya koydu.

Yurt dışından sağlanan kredilerle ilgili olarak, Genel Hükümet ve bankalar sırasıyla 107 milyon dolar ve 250 milyon dolar net geri ödeme gerçekleştirmişken, diğer sektörler 336 milyon dolar net kullanım gerçekleştirdi.

Resmi rezervlerde bu ay 1 milyar 656 milyon dolar net azalış kaydetti.

Net hata noksan 2.6 milyar dolar fazla verdi

Kaynağı belli olmayan para giriş/çıkışı olarak nitelendirilen net hata noksan kalemi, eylül ayında 2.6 milyar dolar fazla verdi. Söz konusu kalem, Ocak-Eylül döneminde 24.9 milyar dolar fazla oluştu. 

26.8 MİLYAR DOLARLIK 'REVİZYON'

TCMB, ödemeler dengesi içerisindeki Hizmetler Dengesi/Seyahat/Gelir kalemi ile Birincil Gelir Dengesi/Ücret Ödemeleri/Gider kalemlerindeki toplam iki revizyon yaptı. TCMB açıklamasında, "İki revizyon sonucunda "Cari İşlemler Hesabı revize edilen dönemde toplam 26.8 milyar doları artı yönlü güncellenmiştir" dedi.

Revizyon sonrasında seyahat gelirleri 2012–2022 Ağustos dönemi için toplam "22.4 milyar dolar yukarı yönlü" revize edildi. Diğer revizyonda ise birincil gelir dengesi ücret ödemeleri gider kalemi, 2017-2022 Ocak-Ağustos arasında "4.4 milyar dolar aşağı yönlü" güncellendi.

TCMB revizyon için, "yeni veri kaynakları sisteme entegre edilmiş, metodolojik iyileştirmeler gerçekleştirilmiş ve 2012 yılına kadar geriye dönük olarak turizm istatistikleri güncellenmiştir" dedi.

TÜİK revizyonu sonrası ekonomistler son 10 yıl için 20 milyar doların üzerinde bir etki yaratabilecek revizyonun bugün açıklanacağını hesaplıyorlardı.