Motorin-benzin fiyatı farkında Türkiye dünya dördüncüsü

2022 yılına enerji fiyatları damga vurmaya devam ediyor. Rusya'nın Ukrayna'yı işgal girişiminin ve koronavirüs salgını sonrası toparlanan talebin etkisiyle petrol fiyatları 2022 genelinde yükseldi.

Brent petrolün varil fiyatı mart ve haziran aylarında 120 doların üzerini gördü. Bugün itibarıyla varil fiyatı 90.5 dolara kadar gerilese de yıl genelinde şu ana kadar yüzde 33 yükseldi.

Buna dolar/TL'deki yükseliş de eklenince akaryakıt fiyatlarında araç sahiplerini üzen zamlar geldi. Dolar/TL bu yıl yüzde 41.5 yükseldi.

Yüzde 115 zam geldi

Habertürk'de yer alan habere göre benzinin litresi sene başı 12.91 liradan satılırken bugün satış fiyatı 20.62 lira oldu. Yani toplamda yüzde 59.7'lik bir zam yapıldı. Motorinde ise daha hızlı bir yükseliş gerçekleşti. Motorinin litresi sene başında 12.75 lira ile benzinden ucuza satılırken bugün 27.37 liraya yükseldi. Motorindeki zam yaklaşık yüzde 115 oldu.

Böylece uzun süre benzinden daha ucuza satılan motorin ilk kez benzinin bu kadar üzerinde bir fiyata ulaştı. Motorindeki hızlı yükseliş uluslararası piyasalardaki gelişmelerinde bir yansıması oldu. 2022'de uluslararası piyasalarda motorinin toptan satış fiyatı yüzde 24, benzininki ise yüzde 14 yükseldi.

Motorin fiyatlarındaki yükselişte dünya genelinde rafinerilerin koronavirüs sonrası artan talebe rağmen eski üretim miktarlarına erişememesi neden oldu. Özellikle Rusya'nın Ukrayna'yı işgal girişimi, bu ülkelerin önemli motorin üreticileri olması sebebiyle, fiyatlarda yukarı yönlü baskı oluşturdu. Türkiye'nin motorin ihtiyacının bir kısmını doğrudan ithalatla sağlaması uluslararası piyasalardaki değişimlerin fiyatlara yansımasını hızlandırıyor.

Tüketimin yüzde 37'si ithalat 

EPDK verilerine göre yılın ilk 7 ayında Türkiye'de 13.5 milyon ton motorin tüketildi. Yurtiçindeki rafinerilerde toplam 10 milyon ton üretim yapıldı. Bunun 1.3 milyon tonu ihraç edildi. İlk 7 ayda motorin ithalatı ise 1.3 milyon ton oldu. Üretim yüzde 9.3 artarken, ithalat yüzde 12.2 düştü. Bu gelişmelere rağmen iç tüketimin yaklaşık yüzde 37'si ithalatla karşılandı.

Ocak-temmuz dönemi petrol Türkiye piyasası gelişmeleri:

Yarıya yakını Rusya'dan geldi

Motorin ithalatında ise Rusya ilk sırada yer almaya devam etti. Yine EPDK verilerine göre temmuz ayında ithal edilen 801 bin ton motorin ithal edilirken Rusya'nın bu ithalattaki payı yüzde 47 oldu.

Aşağıdaki grafikte de görüldüğü gibi yılın ilk 7 ayında herhangi bir petrol ürününde Türkiye'de arz açığı yaşanmadı. Ancak motorin fiyatlarındaki gelişmeler tüketici ve üreticiye fazladan zam olarak yansıdı.